Komunikacja to nic innego jak wymiana informacji między osobami. Podstawą komunikacji osób słyszących jest oczywiście komunikacja werbalna (słowa), a jej dopełnieniem jest komunikacja niewerbalna (gesty, mimika). Osobom, które cierpią na zaburzenia słuchu dużą trudność sprawia komunikacja słowna. Taka komunikacja wymaga wiele koncentracji na odczytywaniu słów z ust mówiącego, obserwacji gestów, mimiki twarzy, jak i również na odbiorze reszty znaków z otoczenia.
Niestety, niewiele z Nas – słyszących zna język migowy i dlatego też powinniśmy zwrócić uwagę na nasze postawy, zachowania podczas rozmowy z osobą niesłyszącą lub niedosłyszącą.
Poniżej przedstawimy kilka zasad komunikacji z osobami niesłyszącymi, aby ułatwić naszym Opiekunkom nawiązanie kontaktu z podopiecznymi i zdobycie ich zaufania poprzez kontrolowanie swoich zachowań.
- Do osoby niesłyszącej nie należy podchodzić nagle, od tyłu, gdyż może bardzo łatwo się przestraszyć.
- Podczas rozmowy z osobą niesłyszącą pamiętajmy, aby zachować odpowiednią odległość (ok. 1m), aby dokładnie nas widział, patrzeć na niego, aby miał możliwość czytania słów z ruchu warg. Pamiętajmy, aby nie mówić z pełną buzią, gdyż nasz przekaz nie będzie zrozumiały.
- Powinniśmy rozmawiać z niesłyszącym podopiecznym w oświetlonych pomieszczeniach, abyśmy byli dobrze widoczni.
- Podczas rozmowy wyłączmy TV, radio i inne urządzenia, aby nie zakłócały rozmowy.
- Pamiętajmy, aby nie krzyczeć podczas rozmowy! Takie „krzykliwe” dźwięki stają się dla osoby niedosłyszącej przenikliwe i powodują wibracje w aparacie słuchowym, co wywołuje ból i uczucie dyskomfortu.
- Zdania powinny być krótkie, spokojnie i wyraźnie wypowiedziane.
- Dobrze jest, gdy podczas rozmowy gestykulujemy, mamy rozbudowaną mimikę twarzy, gdyż ułatwiają one lepsze zrozumienie.
- Jeżeli osoba, która nie słyszy bądź słabo słyszy, chce dołączyć się do dyskusji to pamiętajmy, aby wprowadzić ją w rozmowę nakreślając temat.
- Cierpliwość musi towarzyszyć nam cały czas podczas opieki nad osobą niesłyszącą lub niedosłyszącą. Często musimy powtarzać kilkakrotnie słowa, zdania, gdyż nie zawsze są od razu zrozumiałe. Możemy również zapisywać wszystko na kartce, która wybawi nas w razie końcówki naszej cierpliwości. Kiedy mamy problemy z porozumiewaniem nie przerywajmy rozmowy i nie denerwujmy się, na pewno odbije się to na podopiecznym.
- Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy zostaliśmy zrozumieni to poprośmy o przytoczenie ważnych faktów z odbytej rozmowy.
- Odczytywanie z ruchu warg jest bardzo męczące, dlatego róbmy częste przerwy między zdaniami, słowami, aby podopieczny mógł odpocząć od ciągłej koncentracji.
- Podczas dyskusji w grupie osób słyszących przerwijmy raz na jakiś czas rozmowę, aby wytłumaczyć, co do tej pory zostało powiedziane.
- Osoby mające problemy ze słuchem nie są w stanie rozmawiać z więcej niż jedną osobą jednocześnie. Sygnalizujmy zmianę rozmówcy!
- Kiedy przydarzy się, że osoba z wadą słuchu źle zrozumiała wypowiedź – nie śmiejmy się z niej! W takiej sytuacji wytłumaczmy powoli sens rozmowy, aby jej nie urazić.
Przedstawione zasady są głównymi, jakie powinniśmy respektować podczas rozmowy z osobą cierpiącą na wadę słuchu. Jednak najważniejszą zasadą jest szacunek. Szanujmy osoby z wadą słuchu – fakt, że często mówią monotonnie, niemelodyjnie, sztucznie i ciężko je zrozumieć, spowodowany jest tylko i wyłącznie niemożnością sprawowania kontroli nad swoim umysłem. Nie jest to wynik braku inteligencji. Każdy z Nas chce być traktowany z szacunkiem, więc zachowujemy się tak samo wobec innych, gdyż osoba niepełnosprawna nie jest gorsza od tej zdrowej.
